Christiaan Schrijft: Groei

Ik ben wat op mijn hoede als ik in het bedrijfsleven het woord ‘groeien’ hoor vallen. Groeien is de norm, zo lijkt het soms wel eens, een teken van succes. Groei omwille van de groei. “Het is maar in welke context je het er over hebt,” dacht ik meteen. Ook in de wereld die kinderkanker heet, kan groei staan voor iets positiefs: lengtegroei die na bestraling nog behoorlijk gemiddeld lijkt te zijn bijvoorbeeld, of toename van het gewicht wanneer het lukt om zonder sonde voldoende eten binnen te krijgen. Maar als geen ander weten mensen die met kanker te maken hebben, dat groei iets zorgelijks kan zijn, zoals bij de groei van het aantal leukocyten of een tumor.

Onbewust groeien

Nu houd ik persoonlijk erg van leren. Van merken dat ik nu weet en kan wat ik vorig jaar nog niet wist of kon. Soms heb ik er zelf energie in gestoken, soms is er een ontwikkeling geweest die ik niet in de hand had. Mijn risotto is er bijvoorbeeld beter op geworden omdat ik experimenteer met rijst, bouillon en kooktijd. Maar dat ik verander en veranderd ben als gevolg van kinderkanker, is geen doelbewust proces. Dát is, geloof ik, een proces van onbewust groeien.

Maar dat ik verander en veranderd ben als gevolg van kinderkanker, is geen doelbewust proces. Dát is, geloof ik, een proces van onbewust groeien.

Enfin, de hele middag waren we samen bezig met manieren om in gesprek te zijn die de kans op verbinding en leren kan vergroten. Met oog voor wat er geraakt kan worden tijdens lastige gesprekken: mensen die in de verdediging schieten bijvoorbeeld wanneer je voorstelt dat ze iets veranderen. Of de spagaat tussen eerlijk te zijn over je eigen grenzen én respectvol omgaan met die van een ander. Bij het afronden van de middag stak een man zijn hand op. Hij had niks tegen groei, maar wilde nog wel even het punt maken dat groeien en leren met pijn gepaard gaan. En dat we niet moeten doen alsof het zonder pijn of moeite kán. Dat het plantje dat we water geven om tot een bloem uit te groeien, ook eens een zaadje was dat had gevochten tegen vorst en harde wind.

Mildheid en vertrouwen

De felheid en de inhoud van zijn boodschap puzzelden me. Waar mensen oefenen met eerlijkheid, empathie en compassie steken als tegenreactie ook vaak zorgen de kop op. We zijn zo gewend dat het inspanning vraagt om een klus te klaren. We zijn zo gewend om iemand te laten veranderen (of ‘groeien’) door te vertellen wat er mis is met hem of haar. Wat ik vaak mis, is wat mildheid naar zichzelf en wat bescheidenheid rond processen van groei. Vertrouwen dat groeien een proces is van mildheid en ontwikkelen, met een eigen ritme. Of, zoals een Japanse Zen-monnik eens gezegd schijnt te hebben:

“Iedereen is perfect, én er is genoeg ruimte voor verbetering!”

Mildheid en vertrouwen zijn voor mij door de jaren heen werkwoorden geworden. Erkennen dat ik me bang of machteloos of opgelucht voel, voordat ik aan de slag ga om iets met die emoties te doen, is voor mij één manier geweest om milder te zijn naar mezelf. En door geregeld stil te staan bij wat er feitelijk is, leer ik zien dat dingen veranderen en dat ík verander. Niet moeiteloos, maar zéker ook niet door mijn inspanningen alleen. In mijn verlangen dat ik of anderen verander, zie ik soms over het hoofd dat er wel verandering is. De leuko’s dalen (al dalen ze minder snel dan ik had gehoopt), mijn zoon zit niet meer in een rolstoel (ook al zou ik hem zo graag de trap op zien rennen), ik zeg eerder wat me raakt (ook al zou ik de woorden anders willen kiezen).

Inbouwen van voldoende rust

Mijn eigen uitdaging rond groei zit op dit moment niet in de eerste plaats in het opdoen van meer kennis en meer vaardigheden. De uitdaging zit hem in het inbouwen van voldoende rust. Een wandeling in het bos van landgoed Oostbroek vlakbij het Prinses Máxima Centrum. Uitslapen. Een luisterend oor van iemand die niet met advies of haar eigen pijn komt. Momenten waarin er even ruimte kan zijn voor de impact van alles wat gebeurt en gebeurd is. Rust waarin herstel van inspanning kan plaatsvinden en waarin ervaringen kunnen bezinken. Dat was waar toen we middenin de hectiek zaten van de behandeling, en dat blijft waar.

Hoera daarom, voor vakantie als bijdrage aan ieders ontwikkeling!

Christiaan

Christiaan Zandt blogt over zijn ervaringen als vader van Dorje (11) die in oktober 2015 en in 2020 werd gediagnosticeerd met Acute Lymfatische Leukemie. Hij herstelt momenteel probleemloos van een stamceltransplantatie.