Wij staan voor je klaar

Leven na kinderkanker

Late gevolgen

Sinds de jaren zeventig worden kinderen en jongeren met kanker behandeld met chemotherapie, radiotherapie (bestraling) en/of chirurgie volgens (inter)nationale richtlijnen. Daardoor is de overleving enorm toegenomen. De eerste kinderen die genazen zijn de veertig al gepasseerd en geleidelijk wordt duidelijk dat er een keerzijde is aan de succesvolle aanpak van toen. Sommige kinderen blijken na jaren last te hebben van restverschijnselen, de zogenaamde late gevolgen.

  • Steun en informatie

  • Ervaringen delen

  • Belangenbehartiging

Blijvende nadelige gevolgen

Deze late gevolgen zijn soms ernstig, soms minder ernstig. In veel gevallen zijn ze echter onomkeerbaar. Chemotherapie tast ook de gezonde cellen aan met bijwerkingen als gevolg. Meestal verdwijnen deze snel na beëindiging van de therapie. Bepaalde middelen kunnen helaas blijvende nadelige gevolgen hebben die soms pas na jaren aan het licht komen.

Radiotherapie vernietigt kankercellen maar kan ook schade toebrengen aan gezond weefsel dat in of dicht bij het bestraalde gebied ligt. Omdat bestraling vooral de delende cellen, dus groeiend weefsel, aantast, is de kans op schadelijke gevolgen bij jonge kinderen relatief groot. Aanvankelijk lichte bijwerkingen worden na verloop van tijd ernstiger omdat het weefsel achterblijft in groei. Kinderen die radiotherapie en/of bepaalde vormen van chemotherapie hebben gekregen, hebben op latere leeftijd een licht verhoogde (wel zeer kleine) kans een tweede tumor te ontwikkelen. Soms spelen erfelijke eigenschappen hierbij een rol.

De gevolgen van een operatie zijn soms direct duidelijk, bijvoorbeeld als een amputatie of verwijdering van een orgaan nodig is. Soms geeft een operatie pas na verloop van tijd problemen, zoals na verwijdering van een nier.

De kans op blijvende gevolgen verschilt per persoon

De problemen die kunnen ontstaan, verschillen bovendien per persoon. Zoals het er nu naar uitziet hebben kinderen met agressieve tumoren en kinderen die zware bestralingen op het hoofd hebben gehad, de meeste kans op blijvende gevolgen. De rest zal een normaal leven leiden met misschien wat kleine problemen, maar die zijn niet meer of minder dan bij mensen die geen kinderkanker hebben gehad.

Niet altijd late effecten

Gelukkig krijgt niet iedereen last van late gevolgen. Dat hangt af van de volgende factoren:

  • de soort kanker die je hebt gehad;
  • de leeftijd waarop je een bepaalde behandeling kreeg;
  • of je een operatie hebt gehad en zo ja, welke;
  • of je bestraald bent en zo ja, met welke dosis en op welk deel van het lichaam;
  • of je chemotherapie hebt gehad, en zo ja, welke middelen en hoeveel.

Redenen voor controle

Heb je als kind kanker gehad, dan is het belangrijk regelmatig voor controle naar de polikliniek late gevolgen (de LATER-poli) te gaan.Tijdige ontdekking van een probleem ten gevolge van een vroegere behandeling kan soms voorkomen dat de aandoening verergert. Soms kan het ook een betere of minder zware behandeling van de aandoening betekenen.

Het kan zijn dat je met vragen zit over je vroegere ziekte en behandeling. Het bezoek aan de LATER-poli is een goed moment om die vragen te stellen.

Artsen en andere zorgverleners komen hierdoor meer te weten over de gevolgen van kinderkanker. Met die kennis kunnen zij de behandeling voor toekomstige kinderen met kanker bijstellen.

Verbeteren van de behandeling

De groeiende kennis over late gevolgen van kinderkanker heeft al tot aanpassingen van de behandeling geleid. Lichtere therapieën geven bij sommige tumoren zonder uitzaaiingen goede resultaten. Met behulp van steeds betere bestralingstechnieken proberen artsen blijvende schade zoveel mogelijk te voorkomen. En schedelbestraling wordt bij kleine kinderen zolang mogelijk uitgesteld.