15 september 2022

Christiaan schrijft: Dit is niet het einde

Bij een feestje met familie ontmoette ik op een zaterdag de nieuwe vriendin van mijn nicht. Ze vertelde van hun plannen om samen te gaan wonen in het huis van haar ouders, die naar het buitenland zouden vertrekken. “Vinden jullie het ook spannend om samen te gaan wonen?” vroeg ik. “Nee, juist helemaal niet! We zijn de afgelopen vijf dagen bij elkaar en ik merk hoe fijn ik dat vind. Als we niet bij elkaar zijn, dan mis ik haar zó ontzettend erg.” Het antwoord ontroerde me. Ik kon me in mijn lijf herinneren hoe dat was, toen Petra en ik elkaar net kenden. Dat lichte gevoel van vlinders in mijn buik, en soms die wanhoop van leegte en lamlendigheid als we niet bij elkaar waren.

Met die ontmoeting nog in mijn systeem las ik zondagochtend in het boek De tijger ontwaakt (waarin Peter Levine over zijn methode van ‘Somatic Experiencing’ schrijft, de behandeling van trauma met lichaamsgerichte therapie):
“In de liefde verdwijnt de grond onder onze voeten, in een trauma worden onze benen onder ons vandaan geslagen.” (‘De tijger ontwaakt’ (Altamira, 5e druk 2011, 125). Ik las de zin nog eens. En nog eens. En herinnerde me ook hoe het soms voelde toen we net hadden gehoord dat Dorje leukemie had, in de zomer van 2015 en in de lente van 2020. En hoe het soms zoeken was naar houvast. Uiteindelijk vond ik dat meer in vertrouwen in hoe het leven zich ontvouwt dan in overlevingspercentages of religieuze overtuigingen.

Puntbloedinkjes?

Diezelfde avond nog maakten dat houvast en die herinneringen plaats voor een wildwaterbaan aan sensaties en gevoelens: we zagen rode puntjes op Dorjes voeten. Puntbloedinkjes? Al twee keer eerder waren dat, naast de blauwe plekken, de voorbodes van leukemie. Mijn adem stokte. Arts gebeld, afspraak gepland. Niet vergeten tandenborstels en schone onderbroeken mee te nemen voor als we weer met de ambulance van Groningen naar Utrecht zouden gaan. Een korte huilbui buiten onder de druif, waar even niemand was. Misschien de verbouwing stopzetten en dat geld benutten om de komende maanden geen zorgen om inkomen te hebben?, ging het door mijn hoofd. Na de eerste schrik zei Dorje nog: “Áls het leukemie is, dan ga ik bellen met het Guiness Book of Records, want drie keer vóór je twaalfde leukemie hebben, dat moet toch wel een record zijn!”

Vroegtijdig herkennen

Deze maand is het “Childhood Cancer Awareness Month”. Een maand om aandacht te vragen voor kinderkanker en vooral het vroegtijdig herkennen daarvan. Naast puntbloedinkjes en blauwe plekken doet vroegtijdig herkennen mij vooral denken aan het herkennen van mijn behoefte aan houvast, aan vertrouwen. Vertrouwen dat het leven doorgaat, zelfs als ik het even niet meer weet. Dat schreef ik in 2015 ook op het raam: “Dit is niet het einde.” Als een geheugensteuntje. Als een manier om me te verbinden met iets groters dan ons kleine persoonlijke leed alleen. Hoe dit ook afloopt, ook dit gaat voorbij. De wereld draait door, met een extra traan verdriet en extra glans door geleefde levens. De woorden op het raam hielpen me het vroegtijdig te herkennen wanneer ik zocht naar houvast. Hielpen me om in de gaten te hebben dát ik aan het zoeken was, in plaats van me angstvallig vast te klampen aan iets. En dan uit te komen bij overgave: erkennen dat ik het niet weet en voelen wat er gebeurt in mijn lijf. Om dan weer mijn ogen te openen en te zien wat Dorje nodig heeft. Dat bleek in dit geval: een bretzel om te vieren dat er niks geks te zien was aan de bloedwaarden. De rode stipjes waren mogelijk pigmentvlekjes of muggebeten. Ik heb weer even genoeg ‘childhood cancer awareness’ gehad voor deze maand.

Christiaan Zandt blogt over zijn ervaringen als vader van Dorje (11) die in oktober 2015 en in 2020 werd gediagnosticeerd met Acute Lymfatische Leukemie. Hij herstelt momenteel probleemloos van een stamceltransplantatie. Christiaan woont met zijn vrouw Petra, Dorje en Alan (13) op het Groninger platteland, onder de wilde luchten van het Lauwersmeergebied.