Als meedoen niet vanzelfsprekend is. Over opleiding, werk en verzekeringen
Maatschappelijke gevolgen
Als je te maken hebt met late gevolgen is meedoen in de maatschappij niet altijd vanzelfsprekend. School kan een struikelblok zijn, een fulltime baan is soms te veel gevraagd en het afsluiten van verzekeringen of leningen kan lastig zijn. Toch is er vaak meer mogelijk dan je denkt. Bovendien zijn er instanties die je kunnen begeleiden en helpen.
Maatschappelijke gevolgen
Als je te maken hebt met late gevolgen is meedoen in de maatschappij niet altijd vanzelfsprekend. School kan een struikelblok zijn, een fulltime baan is soms te veel gevraagd en het afsluiten van verzekeringen of leningen kan lastig zijn. Toch is er vaak meer mogelijk dan je denkt. Bovendien zijn er instanties die je kunnen begeleiden en helpen.
Opleiding
Tijdens je ziekte was het misschien al een hele uitdaging om bij te blijven op school, maar ook na je behandeling kan dat het geval zijn. Dat kan komen door concentratie- of geheugenproblemen. Je hoofd staat gewoon niet naar leren. Ook door vermoeidheid kan studeren een extra opgave zijn.
De meeste mensen die als kind kanker hebben gehad, sluiten hun schoolloopbaan met goed gevolg af. De kans van slagen is hoger als je een opleiding kiest die je leuk vindt en die binnen je mogelijkheden ligt. Soms moet je je dromen aanpassen omdat de opleiding van je keuze niet haalbaar blijkt te zijn. Kijk goed om je heen: er zijn vast leuke alternatieven waaraan je nooit eerder hebt gedacht.
Als je lichamelijke beperkingen of leerproblemen hebt, doe je er goed aan om voordat je aan een opleiding begint, de school of universiteit op de hoogte te stellen. Veel problemen zijn vaak eenvoudig op te lossen. Je kunt bijvoorbeeld extra tijd krijgen voor je opleiding en het maken van toetsen. Zorg dat je op je opleiding één contactpersoon hebt, bijvoorbeeld een mentor, intern begeleider of decaan. Houd hen op de hoogte van wat je nodig hebt zodat zij je goed kunnen begeleiden.
Veel universiteiten en hogescholen hebben bovendien een apart studiefonds voor studenten die (chronisch) ziek zijn. En kijk ook of je in aanmerking komt voor financiële compensatie of subsidie als student met een beperking of handicap. Ga dus vooral na wat de mogelijkheden zijn en maak er gebruik van!
Werk
Werk is voor veel mensen belangrijk. Je voelt je nuttig omdat je iets bijdraagt aan de maatschappij. Maar een baan vinden of behouden is niet voor iedereen die als kind kanker heeft gehad vanzelfsprekend. Met de volgende tips kom je misschien een stukje verder.
Solliciteren
Solliciteer naar een baan die bij jou en jouw mogelijkheden past. Wees dus realistisch over wat voor werk jij aankunt. Een fulltime baan is soms te veel. Let niet alleen op het salaris, maar laat het soort werk, de arbeidsomstandigheden en de secundaire voorwaarden de doorslag geven. In je sollicitatiebrief hoef je niet te melden dat je kanker hebt gehad.
Tijdens het sollicitatiegesprek mag een werkgever niet vragen naar je gezondheid. Maar je kunt beter dingen die relevant zijn voor de functie niet verzwijgen. Je verleden kan zijdelings ter sprake komen, bijvoorbeeld als de werkgever vraagt waarom je lang over school hebt gedaan. Je hoeft hier geen antwoord op te geven, maar het kan soms beter zijn dit wel te doen. Kanker op je CV kan soms een meerwaarde hebben voor een bepaalde baan.
Wat als je geen werk kunt vinden?
Lukt het je niet om een passende baan te vinden, dan kun je hulp krijgen van verschillende organisaties en instanties, bijvoorbeeld van Emma@Work. Je vindt ze in onze wegwijzer.
Werken
Ook als je al (lange tijd) een baan hebt, kun je - soms totaal onverwacht – aanlopen tegen belemmeringen. Vermoeidheid, concentratieproblemen of lichamelijke beperkingen kunnen ervoor zorgen dat je je werk niet meer goed kan uitoefenen. Loop er niet mee door maar bespreek het met je werkgever en collega’s. Probeer samen een oplossing te vinden, bijvoorbeeld door aanpassingen van je werkplek, werktijden of werkzaamheden. Meestal kom je er samen uit. Lukt het niet, dan kun je altijd terecht bij de bedrijfsarts.
Wat als je niet meer kunt werken?
Sommige mensen zijn na verloop van tijd niet meer in staat te werken en worden afgekeurd. Probeer dan binnen je mogelijkheden een zinvolle invulling te vinden. Denk aan een hobby, een vereniging waarbij je mensen ontmoet of aan vrijwilligerswerk. Dat laatste geeft vaak veel voldoening en je kunt zelf bepalen hoeveel uur je werkt.
Ik vond het niks om thuis te zitten en ben vrijwilligerswerk gaan doen om me toch nuttig te maken in de samenleving.
Verzekeringen
Als je kanker hebt gehad, kan het soms lastig en kostbaar zijn om verzekeringen af te sluiten. Lees hieronder hoe je het afsluiten van een verzekering het beste kunt aanpakken.
Wanneer je een nieuwe verzekering wil afsluiten of een lopende wil wijzigen, moet je een aanvraagformulier invullen. Doe dit altijd naar waarheid, want als je informatie achterhoudt, heeft de verzekeringsmaatschappij het recht later niet uit te keren.
Soms heeft de maatschappij aanvullende informatie nodig. De verzekeringsarts vraagt dan toestemming om je gegevens bij je huisarts of specialist op te vragen. De meeste maatschappijen accepteren mensen die kinderkanker hebben gehad, maar soms is dat onder beperkende voorwaarden of tegen een hogere premie.
TIP: Zeg nooit je oude verzekering op voordat je geaccepteerd bent voor de nieuwe.
Zorgverzekering
Je hebt, net als iedere andere Nederlander, recht op de basisdekking. Deze is bij alle verzekeraars hetzelfde. Daarnaast kun je je aanvullend verzekeren. Er zijn veel verschillende pakketten en tarieven, dus lees de voorwaarden goed door of vraag hulp in je omgeving of van een tussenpersoon. De aanvullende verzekering is niet verplicht en de verzekeraar hoeft niet iedereen te accepteren. Veel zorgverzekeraars hanteren bij de acceptatieprocedure dezelfde criteria.
Levens- en overlijdensrisicoverzekering
Vooral een overlijdensrisicoverzekering afsluiten kan lastig zijn, zelfs als je al jaren geleden genezen bent verklaard. Zo´n verzekering heb je bijna altijd nodig voor het afsluiten van een hypotheek of een andere grote lening. Verzwijg nooit dat je kanker hebt gehad, want dan bestaat het risico dat de verzekeraar niet uitkeert na je overlijden. Je nabestaanden kunnen daardoor in financiële problemen komen.
Vanaf 1 januari 2021 gaat de schone-lei regeling in. Vanaf dan hoef je, als je jonger dan 21 jaar was bij je diagnose en nu vijf jaar kankervrij bent, bij de aanvraag van een overlijdensrisico- of uitvaartverzekering onder de zogenaamde vragengrens niet meer te melden dat je kanker hebt gehad. Meer informatie hierover vind je hier.
TIP: Lees altijd de kleine letters van de polis en sluit je verzekering zo jong mogelijk af, de premie is dan lager.
Hypotheek
Verdiep je, als je een huis wil kopen, goed in de mogelijkheden voor hypotheek en levensverzekering. Je adviseur kan je daar ook bij helpen. Neem als ontbindende voorwaarde in het voorlopig koopcontract mee dat je levensverzekering rond moet zijn.